Banken dringen er bij nabestaanden van overleden rekeninghouders herhaaldelijk op aan hun rekeningen te sluiten. Wanneer is dit legaal en wanneer niet?
Bij overlijden krijgen de nabestaanden vaak weinig tijd om in vrede te rouwen. Want na het overlijden moeten de nabestaanden tal van bureaucratische zaken regelen, zoals begrafenissen, verzekeringen en erfzaken. En de banken maken het de rouwenden ook niet altijd makkelijk: want eerst moet duidelijk worden wie er überhaupt op de rekening mag. Ook worden de nabestaanden vaak door de banken onder druk gezet om de rekeningen van de overledene zo snel mogelijk af te sluiten. Maar is dat ook legaal?
Rekeningen van overledenen kunnen voor onbepaalde tijd doorgaan Volgens de huidige juridische situatie is er geen limiet voor hoe lang een bankrekening kan blijven functioneren in geval van overlijden van de houder. Volgens de Nederlandse erfrechtregels gaat het beschikkingsrecht over alle rekeningen over op de erfgenamen. Volgens de wet is er echter geen verplichting voor hen om de rekening te sluiten. Dat wil zeggen, in theorie kan de rekening van een overledene voor altijd open blijven.
Banken dringen aan op sluiting rekeningen na overlijden
In de praktijk werkt het echter vaak anders, vertelt Wolfgang Roth, specialist erfrechtadvocaat, aan ntv. Bij overlijden oefenden de banken vaak onterecht druk uit op de nabestaanden om de rekening van de overledene zo snel mogelijk te verwijderen: “Ik heb vaak mensen die daartoe onder druk staan. Banken zijn er vervelend mee”, zegt de gespecialiseerde advocaat over zijn ervaringen. Banken rechtvaardigden vaak hun aandringen op familieleden dat gegevens moesten worden opgeschoond. Volgens de deskundige is dit echter volledig ongegrond.
Uitzonderingen kunnen worden geregeld in algemene voorwaarden Toch kunnen er uitzonderingen zijn op de looptijd van de rekeningen, omdat meestal de contractueel overeengekomen algemene voorwaarden van het betreffende rekeningcontract van toepassing zijn. Als hierin duidelijk wordt vermeld dat de betaalrekening bij overlijden wordt afgesloten, is dit wettelijk bindend. Want volgens Roth gelden de voorwaarden ook voor de ervende nabestaanden: “Als de rekeningvoorwaarden worden afgesloten, gaan ze over op de erfgenamen”, legt de gespecialiseerde advocaat uit aan ntv. Als hierin echter geen sprake is van vervroegde ontbinding, moet de bank hieraan ook voldoen. Dit betekent: De rekening blijft bestaan totdat de erfgenaam besluit de rekening zelfstandig te beëindigen.
Volgens de erfrecht advocaat moet de bank na het overlijden van de rekeninghouder ook alle volmachten respecteren die de overledene voor hun overlijden aan derden had gegeven, met geldigheid na overlijden.
Doorlopende opdrachten en incasso’s gaan door
Meestal verandert er echter één ding: zoals de Volksbank in haar tijdschrift meldt, blokkeert een bank de toegang tot internetbankieren van de voormalige rekeninghouder en alle bankkaarten zodra deze van zijn overlijden verneemt. De rekening wordt dan voortgezet als een zogenaamde boedelrekening.
Doorlopende opdrachten en incasso’s die de overleden rekeninghouder voor zijn overlijden heeft afgegeven, blijven echter wel uitgevoerd. Dit gaat door totdat de ervende nabestaande deze opdrachten opzegt bij de bank die de rekening aanhoudt. Dit betekent dat premies voor verzekeringen en huur via de rekening worden betaald totdat de erfgenaam zijn toestemming intrekt. Volgens de erfrechtgids kunnen overschrijvingen die voor het overlijden zijn gedaan meestal niet worden herroepen als de bank de opdracht al heeft ontvangen.
Voor toegang tot de rekening van de overledene is een verklaring van erfrecht of een volmacht vereist
Rekeningen waarop twee of meer personen ten laste een volmacht hebben, zijn voor alle partijen toegankelijk. Maar dat betekent niet dat de gemachtigde de rekening van de overledene zomaar kan ‘legen’. In dat geval is de gemachtigde jegens de erfgenaam aansprakelijk.
Zonder volmacht hebben alleen rechtmatige erfgenamen toegang tot de rekening van de overledene. Hiervoor is een verklaring van erfrecht, een testament met openingsprotocol of een Europese verklaring van erfrecht nodig. Als meerdere mensen erven, hebben ze alleen toegang tot de rekening en kunnen ze samen geld opnemen.